SENATOR LOREN LEGARDA
"Gender Equality and Women Empowerment: A Cause for Both Genders"
Women's Month Privilege Speech
8 March 2011, Senate Plenary Hall

Ginoong Pangulo, mga kasama, sa araw pong ito ay pinagdiriwang natin ang International Women's Day at ang buwan ng Marso naman ay kinikilala natin bilang Women's Month o Buwan ng mga Babae.

Ang papel na ginagampanan ng mga babae sa ating lipunan ay patuloy na nagbabago. Matapos mabigyan ng pagkakataong makapag-aral, ang mga babae ay naging aktibong bahagi na ng puwersang manggagawa, kadalasa'y gumagawa ng trabahong dati'y laan lang para sa mga lalaki. Isang magandang halimbawa po ay ang hakbang ng ilang bus companies na kumuha ng babaeng driver na tinuruang magmaneho ng Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) at rekomendado ng Metro Manila Development Authority.

Pero sabi nga nila, hindi komo maraming babae na ang nakapagtra-trabaho ay sapat na ito. Hindi komo nakikibahagi na sila sa paggawa ng desisyon sa pamilya, sa komunidad at sa bansa, ay nangangahulugang pantay na sila sa mga lalaki.

Noong 2010, naglabas po ang Forbes Magazine ng kanilang "Most Powerful People in the World." Sa 68 po na nasa lista, lima lang dito ang babae - sina Angela Merkel, Chancellor ng Germany; si Sonia Gandhi, Presidente ng Indian National Congress; si Brazilian President Dilma Rousseff; si US Secretary of State Hilary Clinton, at si Oprah Winfrey. ^[1] Sa tinatayang 3.3 bilyong babae sa buong mundo, o 49% ng kabuuang populasyon, li-lima lang po ang itinuturing na powerful, o may sapat na kapangyarihan.

Dito sa Pilipinas, ang partisipasyon ng mga babae sa pulitika at pamamahala ay nasa 18% lang ng elected posts noong 2010 elections.

Noong 2007 senatorial elections, apat lang ang babae sa 37 na kandidato. Sa apat pong kandidatong iyon, iisa lang po ang pinalad na maglingkod. Sa taon ding iyon, 51 lang ang babaeng pinalad na maging representante noong 14th Congress sa kabuuang 240 puwesto.

Sa edukasyon naman po, totoo, mas marami ang mga babaeng nakapag-enrol sa elementary at secondary education. Sa school year 2008-2009, ang female net enrollment ratio (NER) sa public elementary level ay nasa 85.71%. Ang male NER ay nasa 84.56%.

Pero sa mga nakapagtrabaho matapos mag-aral, mas marami pa rin ang lalaki. Batay sa October 2009 Labor Force Survey (LFS), ang Labor Force Participation Rate (LFPR) para sa babae ay nasa 49.3% at ang mga lalaki ay nasa 78.8%. ^[2]

Patuloy naman ang pagtaas ng mga kaso ng karahasan laban sa mga babae. Matapos ang anim na taong pagbaba sa bilang ng mga kaso mula 2001 hanggang 2006, lumala itong muli. Batay sa records ng Philippine National Police, nagkaroon ng 5,720 kaso ng violence against women noong 2007. Tumaas pa itong lalo noong 2008 - 6,905 kaso - at noong 2009 -9,485 na kaso ^[3].

Malinaw na marami pang kailangang gawin para makamit natin ang mithiing pagkaka-pantay ng mga babae at lalaki sa lipunang Pilipino. Mahaba pa ang laban para sa pagbibigay ng sapat na kapangyarihan at kakayanan sa mga babae.

Marami na tayong nagawa. Naipasa na natin ang maraming batas para sa kababaihan. Nandiyan ang Anti-Violence Against Women and Children Act (RA 9261), ang Anti-Discrimination Against Women Act (RA 6725), ang Women in Development and Nation Building Act (RA 7192), ang Rape Victim Assistance and Protection Act (RA 8505), at ang Magna Carta of Women (RA 9710).

At wala po tayong balak tumigil sa paglikha o pagpapaigting ng mga batas para sa kapakanan ng mga babae.

Naihain ko na po ang Senate Bill 1434, o ang "Women Empowerment Act." Layunin po ng batas na ito na tunay na mabigyan ng sapat na representasyon ang mga babae sa pamamahala. Sa panukala po nating ito, dapat i-reserba ang ilang percentage ng mga posisyon sa iba't ibang sangay ng gobyerno, para sa mga babaeng kuwalipikado sa mga naturang trabaho.

Nandiyan po ang Senate Bill 1436, o ang "Act Expanding the Coverage of Rape Crisis Centers". Ang panukalang batas pong ito ay mag-a-amyenda sa ilang bahagi ng Republic Act 8505. Papalawakin po natin ang saklaw ng mga tulong at proteksyon na ibibigay sa mga biktima ng rape. Magiging bahagi na rin ng programa ang mga babaeng naging biktima ng iba pang porma ng karahasan kaugnay ng kaniyang pagiging babae, pati na ang mga krimen laban sa mga babae at bata.

Naghain din po ako ng iba pang batas para naman tugunan ang ilang health concerns ng mga babae.

Nandiyan ang Senate Bill 1393, o "An Act Establishing Breast Care Centers Nationwide" at Senate Bill 1399, o "Breast Cancer Detection Act" na sisigurong lahat ng babae ay may access sa pasilidad at procedures para sa early detection, prevention at paggamot ng breast cancer.

Ang Senate Bill 1398 naman ay gumagarantiyang lahat ng babaeng pasyenteng sasailalim ng cosmetic procedure ay bibigyan ng sapat na atensyong medikal, laluna ang mga babaeng pasyenteng hindi alam na sila'y buntis nang magpa-opera.

Ginoong Pangulo at mga kasama, nailatag na natin ang pundasyon para sa isang lipunang gumagalang sa karapatan ng kababaihan at nagbibigay pahalaga sa kanyang kontribusyon sa bayan.

Pero wika nga po nila, sa implementasyon, doon nagkakatalo. Anumang pagka-dakila ng layunin ng Senado para sa kababaihan ay nawawalang-saysay kapag ang batas ay hindi naipatutupad, at naipatutupad ng tama.

Taun-taon, tuwing Marso, pinagdiriwang natin ang Buwan ng mga Babae. Baguhin po natin ang takbo simula sa taong ito. Gawin nating makahulugan ang bawat Marso ng taon hindi lang sa pagbibigay puri sa mga kababaihan. Siguruhin nating ang mga batas nating ginagawa para sa kanilang kapakanan ay maipatutupad. Siguruhin nating nasa una ng national agenda ang mga reporma para sa karapatan ng mga kababaihan.

Ang laban para isang Pilipinas na mapagkalinga sa babae ay hindi lang laban ng mga kababaihan. Ang laban na ito ay para rin sa mga lalaki...mga lalaking mayroong nanay, asawa, kapatid, anak o kaibigang babae.

Sinumang lalaking may matinong pag-iisip ay hindi papayag na ang mahahalagang babae sa kanilang buhay ay walang-laban, inaalipusta at inaabuso. Makahihinga ng maluwag ang mga lalaki kung alam nila na ang mga babaeng ito ay may kakayahang ipagtanggol ang kanilang sarili; may kakayahang abutin ang kanyang mga pangarap at maging mahusay at maayos sa piniling buhay.

Ang kampanya para sa pagkakapantay-pantay ng babae at lalaki ay mapagtatagumpayan lang natin sa pamamagitan ng pagtutulungan. Hindi po ito tunggalian ng kasarian. Sa kampanyang ito, hindi natin mithi na manaig ang babae sa lalaki o ang lalaki sa babae.

Ginoong Pangulo, ang tangi nating mithi ay ang isang Pilipinas kung saan ang mga lalaki at babae ay magkakapantay, magkaugnay, magkahawak-kamay at sumusulong para sa isang mas maunlad na Pilipinas.

Maraming salamat po.

---------------------------------------------

[1] The World’s Most Powerful People 2010, Forbes.com
[2] Ibid.
[3] Ibid.