Transcript of Interview of Senate President Vicente C. Sotto III with Ted Failon of DZMM Teleradyo

On the Visiting Forces Agreement

Q: According to Panelo, after the VFA, no more negotiation. Ano po ang paninindigan dito ng Senado?

SP Sotto: Meron akong pinagawang study kahapon. Una sa lahat, nagpasa kami ng resolution na sinasabi namin na dapat ireview muna at kung maaari ay hindi naman sa pinangungunahan namin ang Executive Department, pero sana ay ireconsider muna ng Pangulo bago iabrogate. Anyway parang may epekto pa rin naman yan kasi may 180 days pa bago totally terminated na based on the agreement itself. Pero kahapon, meron kaming pinagawang study sapagkat merong thinking doon sa Senado na kahit anong tratado at agreement na pinasukan ng gobyerno, at hindi magiging effective kung hindi nararatify ng Senado, ay dapat din, kung ito ay bibitawan or ititiwalag, ay dapat yan ay may concurrence din ng Senado, nung nagratify na body. So, kahapon, pinagawa ko na yung study doon tungkol dito mismo at lumalabas na sa rules namin na nakapaloob yan. So, baka yuon kasing, tungkol doon sa ICC, kung natatandaan ninyo, nung bumitaw tayo sa ICC, kinuwestiyon yan ni Sen. Drilon, ang aming Minority Leader noon, a few months ago. Kinuwestiyon niya sa Supreme Court yan. Nagfile siya ng certiorari at ang pagkakaalam ko, kahapon, nakarating sa aking balita doon sa Supreme Court ay meron ng, they are ready for a decision. Hinihintay ang decision ng Supreme Court. Pero, kasi ang plano ko sana kahapon was to file an addendum doon at idamay na ito. Pero kung nakasubmit na ito for decision pala, apparently, ang dating sa amin ngayon nito na after the studies na I will probably review later, ay magfifile kami ng panibagong petition na concerning VFA. Kung sa tingin ng, kung baga sa ano ay ano ang basa ng Supreme Court dito sa abrogation na ito, kung ito ay kailangan ng concurrence ng Senado o hindi, once and for all. Pero sa amin, sa pag-aaral namin sa rules namin, lumalabas na merong concurrence namin.

Q: So ang gusto lamang ninyo dito ay kung ito nga ay isa pong tratado na dumaan sa inyo, bagamat ito pong VFA nga ay tinuturing din ng Amerika na executive arrangement or agreement. At least man po, sa inyong pagkakaalam, sapat din na ito ay idaan sa concurrence, sa pagsang-ayon po ng Senado?

SP Sotto: Oo, sapagkat yoon ay nakalagay sa ating Constitution. Kahit agreement, kahit executive agreement, sa atin, dadaan sa Senado. Baka sa Amerika, hindi kaya hindi ratified ng Senate nila, pero it's an executive agreement as far as they are concerned. As far as my concern, based on our Constitution, ay sinasabi sa atin na dapat dumadaan sa Senado.

Q: Kung sakaling itutuloy ni Sen. Drilon at ng Senado ang pag-kuwestiyon dito sa Supreme Court, maging madali ang decision, bago mag lapse yung 180 days na effectivity?

SP Sotto: Palagay ko naman kasi nga yung original na finile ni Sen. Frank ay submitted for decision na. Yung ICC yun, pero it will have an effect sigurado sa amin dito sa VFA na ito. Malamang by next week ay magfile kami ng petition doon sa Supreme Court mismo.

Q: Yun pong review ng mutual defense treaty na pinirmahan, ito ay 1951, panahon ni President Quirino, tingin ba ninyo panahon na rin para ito ay ireview, para lang natin masiguro na klaro yung mga malalabong probisyon gaya ng kapag binanggit ang pag-atake, kung kailan po obligadong tumulong ang Estados Unidos sa atin sa panahon na merong pagsakop o pagpasok sa ating teritoryo, things like that?

SP Sotto: Matagal ng nirereview yan sana pero ang nangyari nga, dumating yung Visiting Forces Agreement, ito ay, ang operative document ng lumang MDT ay yung Visiting Forces Agreement eh, yung VFA. So ang lalabas diyan, kahit sa briefing namin kahapon sa Commission on Appointments kasama si General Santos, yung Chief-of-Staff na, ganoon nga. Ang epekto nung pagbitaw natin sa VFA, magiging hindi na effective yung MDT at hindi rin naman magiging effective na yung EDCA. Ang operative agreement nung VFA ang nagdadala doon sa dalawa, yung ang nagpalakas at nagpaandar nung dalawa, nung MDT at nung EDCA, which is the Enhanced Defence Cooperation Agreement.

Q: Pero kasi yung mutual defense treaty na ito, 1951 pa nga. Ang binabanggit ng ilang bihasa sa usapin ng defense analysis, is yung provision tungkol sa, kung baga, 1951 pa ito, hindi pa napapaginipan yung VFA. Wala pa itong China-Scarborough issue na ito. Again, palagay ba ninyo na panahon na para ireview natin ito kahit na magkaroon man o wala ng VFA?

SP Sotto: Siguro, baka pwedeng yan ang maging sandata natin kung saka-sakali, pero kailangan talagang hindi lang ireview yan, iupdate yan, sapagkat ang pagkakaalam ko diyan, correct me if I am wrong, but ang pagkakaalam ko diyan ay kasunduan lang ng magkaibigan yan. Katatapos lang ng giyera noon eh. Ano tayo ha? Pagka may gumulo sa inyo, sasalo kami, kayo rin, pag may nanggulo sa amin, kakampi kayo sa amin. Ganoon lang yun, hindi specific eh. Hindi specific kung ano ang pwedeng gawin. Ngayon, walang problema nung mga panahon na yun kung maalala ninyo, sapagkat meron tayong bases dito. Nandito yung mga bases ng mga Amerikano. So okay na yun, basta merong treaty na ganoon, okay na yun. Ganun eh, pero wala nung operative function kung paanong gagawin sapagkat meron sila dito. Nung mawala yung bases dito, biglang parang balewala kaya nagkaroon ng VFA.

Q: Nabanggit ninyo yung US military bases, kayo ay kasama doon sa mga bumoto? 1992?

SP Sotto: Hindi, vice mayor pa lang ako noon pero kasama ako doon sa mga nagrally doon sa Luneta na kung maaari huwag nilang bitawan sana. (Unclear) kami doon kay President Cory sapagkat kami ay kapartido nila noon, PDP-Laban, nung 1991-1992, ganyan.

Q: Meron daw naifile na resolution si Senator Grace Poe na umano ay pinaiimbistigahan ang umano ay mga alleged franchise violations ng ABS CBN, Senate Resolution No. 322. Ito o ba ay nakaabot na sa inyo?

SP Sotto: Pinakita niya sa akin kahapon bago niya finile. Sabi ko, maganda para nga magkaroon din ng pagkakataon ang ABS CBN na maeksplika at hindi kung ano yung naririnig lang, para maeksplika kung ano ang sinasabi nito. Ano itong alleged violation na ito. At saka parang ano na rin yun siguro, ang naisip ni Grace, kung makakarating sa amin yung franchise galing sa House, mas madali na ang hearing, hindi na siya mahihirapan.

Q: Kung baga yung mga issues na posibleng iraise doon sa franchise hearing, nairaise na po dito para po mas bumilis po yung proseso?

SP Sotto: Correct. Ako, ang tingin ko, ganun yung idea niya doon kasi para hindi na humaba ang usapin, at saka hindi naman siya pwedeng maghearing tungkol sa franchise dahil wala pa sa amin. Pero a resolution looking into the allegations is in order.

Q: Will pave the way din for the discussion and then lahat ng may concern ay matugunan din sa tamang forum.

SP Sotto: Correct, tama yun.

Q: Before kayo mag-break, di ba ang break ninyo ay March 16, kailan po ba?

SP Sotto: March 12 yata ang last day namin.

Q: Mahahabol ninyo ang TRAIN 3 at TRAIN 4?

SP Sotto: Malabo. Yung CITIRA at yung PIFITA? Medyo, yung committee report kasi prineprepare ni Sen. Pia Cayetano, ways and means committee chair namin, nitong mga two days ago, nung brining-up niya sa amin, sa caucus niya brining-up, mas mabilis, mas madali kesa sa plenary, brining-up na niya bago niya buuin yung committee report, sinasabi na niya sa amin yung mga intricacies, at saka yung mga kalamnan, medyo ang daming questions. Maraming tanong pa yung mga kasama namin so malabo. By next week, hindi rin siguro. Kung hindi ako nagkakamali, meron ding mga meeting na mangyayari sa Lunes ng gabi, leadership ng Senado at saka Executive Department and then meron ulit sa Wednesday, leadership naman ng finance, at saka leadership ulit ng Senado. Siguro matatalakay din namin yan.

Q: Ano po ang inyong maihahabol bago kayo magrecess po?

SP Sotto: Yung anti-terrorism. Yung Anti-Terrorism Act, patapos na kami. Tapos yung Bamboo Industry Development, na napaka-haba na. Ang tawag nga namin doon, walang kamatayang bamboo bill. Parang simple lang pakinggan, pero matindi ang laman dahil ito yung nagbubuo ng at least 25 percent ng greening program ng buong bansa, ay magconcentrate sa bamboo. Sapagkat itong paggawa ng mga silya, ng mga mesa...

Q: Para po sa industriya at sa pagpapaunlad, pagtatanim o pagpapatubo ng mga kawayan, napaka importante po.

SP Sotto: Oo. Koordinasyon.

Q: Yung Department of Disaster Resilience?

SP Sotto: Baka hindi umabot, nasa committee level pa and we have only nine days, merely three weeks. Baka hindi umabot. (Unclear) meron pang dalawa, tatlong naka-pending na medyo mahahalaga. Kagabi nga, medyo natagalan kami doon sa Philippine High School for Sports, may mga ganoon. So may mga (unclear) iba doon dapat tapusin na namin pero pinakamahalaga para sa amin, Anti-Terrorism Act.

Q: Opo. Yung Human Security Act.

SP Sotto: Oo.