DZRH interview ni Senator Win Gatchalian kasama si Milky Rigonan ukol sa pagbubukas ng klase, internet access, subsidies, matrikula at pagbubuwis sa online sellers

Pagububukas ng klase

Q: Unang-una doon sa mga ginawang mga hearing ng iyong kumite. So green and go ang August 24 school opening pero wala po tayong face-to-face pa ng klase?

SEN WIN: Tama ang ibig-sabhin ng school opening this August 24 ay wala pong face-to-face pero magkakaroon na ng pag-aaral ang ating mga kabataan at gagawin pong pamamaraan dito ay ihahatid po sa mga bata yung kanilang mga aralin, yung mga textbook, yung ibang gamit para sa bahay ho sila mag-aaral at dito kakailanganin yung tulong ng ating mga magulang dahil importante ho na ang mga bata ay matutukan ng mabuti ang kanilang pag-aaral dahil nga walang face-to-face malaking papel po ang gagampanan ng mga magulang natin dito para magabayan at disiplinahin, siguraduhing na nag-aaral sila at dito rin po papasok yung tinatawag nating tv at radio system or methodology. Ang ibig-sabihin ho neto gagamitin natin ang tv at radyo para maghatid ng pagtuturo.

Q: Nabanggit sa hearing mo Senator Win last week na July 15 parang meron tayong practice na gagamitin muna ang radyo at telebisyon bilang form ng pagtuturo sa ating mga estudyante, papaano ito at anong estasyon ng radyo, anong estasyon ng telebisyon para doon sa practice on July 15?

SEN WIN: Dahil nga hindi lahat ng ating kababayan may internet at kung may gadgets man sila wala hong yung tinatawag nating internet connectivity, yung kakabit ho sa internet kaya yung pamamaraan na pinaka epektibo ay telebisyon dahil almost 80% ng ating kababayan may telebisyon at halos 50% ng ating mga kababayan may radyo. Kaya ang gagamitin ho dito sa paghahatid ay radyo at telebisyon at unang gagamitin yung mga government channels dahil yun ay pagmamayari ng ating pamahalaan. Kaya on July 15 ilalabas na yung mga materyales at magkakaroon ho ng anunsyo kung anong oras, anong grade, anong subject ang ituturo. Sa probinsya ho mas flexible dahil yung mga channels doon mas maluwag, hindi kagaya dito sa Metro Manila maraming pinapalabas kaya sa mga provincial stations natin mas marami at mas malawak ho yung pagbibigay ng edukasyon gamit po ang telebisyon radyo.

Q: So government channels muna ang gagamitin natin sa tv at sa radyo Senator Win. Ang sabi ni Education Secretary Leonor Briones ay noong hearing ng nakaraang Linggo, pwede ba nila ikonsidera yung face-to-face learning kasi ang sabi niya merong mga 25 provinces ang medyo maganda na po kumbaga yung pinapakita sa mga pagtugon sa kaso ng Covid-19, marami ring mga provinces na Covid-free. It ba ay pwedeng i-consider ng DepEd?

SEN WIN: Sa ngayon panahon talagang mahirap masabi kung ano mangyayari pagdating ho dito sa Covid. In fact this morning nabasa ko lang ho sa internet na ang Beijing nagumpisa ulit mag semi-lockdown dahil dumadami yung kaso, tumataas ulit sa Beijing in particular. So ang sitwasyon po ay paiba-iba at napakahirap pong sabihin kung ano yung pwedeng mangyari. So ibig-sabihin hangga't talagang hindi tayo makakahanap ng gamot mas magandang ipagpaliban muna natin itong face-to-face at gumamit muna tayo tinatawag nating distance learning. Ito yung pag-aaral sa bahay kung saan gagamit tayo ng radyo at telebisyon dahil nga napakahirap na umpisahan natin yung face-to-face tapos magkaroon ng hawaan eh magkakaproblema ho tayo dun.

Q: Sabagay Senator Win baka ngayon maganda yung makikita pagbaba ng trend ng mga kaso Covid-19 pero baka naman pagdating ng malapit ng pasukan o mismo sa pasukan tumaas naman doon sa mga lugar na halos wala nang kaso ng Covid-19.

SEN WIN: Tama ka diyan maraming doktor na nangsasabi nga na ngayon na dahil nga unti-unting bumubukas ang ekonomiya, marami pong tiga Metro Manila ang pupunta sa iba't-ibang probinsya at magnenegosyo, magtatrabaho at yun po ang kinakatakutan ng marami sa ating mga eksperto na kahit nga na walang Covid doon pero dahil nga bukas na ang ekonomiya natin, pwede nang bumiyahe, baka magkaroon ho sila ng kaso ho doon. At kung nagkaroon ng kaso doon ang unang binibigyan ng pansin, kung saan tayo nagaalala, yung mga eskwelahan ho natin. kaya mas maganda maging conservative lalo na pagdating ho sa estudyante at guro natin kaya hangga't hindi pa tayo nakahanap ng gamot, mas maganda ho paliban ho natin yung face-to-face. Pero ang kagandahan ho dito yung bata nag-aaral na kahit nasa bahay. Importante sa ganitong pademya tuloy-tuloy pa rin yung kanilang pag-aaral at gumagana ho yung kanilang isip dahil kung hindi, sayang yung oras. Kaya ito nga yung isang paraan para patuloy silang natututo.

Q: Ang sabi nga dito ang ikatatagumpay ng distance learning Senator Win ay yung access din sa internet natin. May mga panukala ka na magtayo ng mga cell site sa bawat eskwelahan? Ang tanong nakalatag na ba yung mga infrastructure na ito at nakipag-coordinate na ba tayo sa mga telco? Anong platform ho na gagawin dito at ano yung tugon na mga telecommunications company?

Internet access

SEN WIN: Nakita namin sa listahan na meron tayong 63,000 schools nationwide at bawat barangay meron isang elementarya. Meron tayong 42,000 barangays at out of the 63,000 kasama na doon yung high school, 43,000 merong elementarya. So bawat barangay merong elementarya at kung pwede nating patayuan ng cell site at WiFi-based station bawat sa elementarya sagip na natin ang buong Pilipinas dahil buong barangay ay makakabitan natin ng cell site. Ito ay isang proposal natin sa mga telco na gamitin po ang lupa ng ating mga elementary school para we'll hit two birds with one stone. Number one magkakaroon ng cell site yung barangay na yun at pangalawa magkakaroon po ng WiFi yung eskwelahan at yung mga karatig na kabahayan nung eskwelahan na yun. So ang ibig-sabihin dito ay maabot natin ang lahat ng bata sa buong Pilipinas. Importante ngayon Milky nakita ko ngayon kung gano kahalga ang internet at kung meron tayong infrastruktura, meron tayong internet, meron tayong mga gadgets, hindi magiging problema yung pagtuturo sa ating kabataan. Kaya moving forward kahit wala nang Covid importante rin po na pagsikapan nating maabot po ang bawat isang kabahayan gamit po ang internet at mabigyan natin ang mga bata ng kagamitan, mga gadgets para magamit nila sa pag-aaral.

Subsidies at matrikula

Q: So yan po sa panig ng DepEd, Telco Senator Win. Pagdating naman sa mga school authorities natin Senator Win even yung mga private schools doon sa sa hearing lumabas na apektado din yung mga Covid-19 pandemic, meron bang napagusapan na mga subsidies sa private schools at pinaka importante Senator Win kamusta ang assurance na walang tayong pagtataas sa matrikula ngayong nalalapit na pasukan?

SEN WIN: Yung mga private school natin dahil nga naurong yung August yung school opening, marami sa mga guro nila ang naapektuhan dahil marami sa kanila ang no work, no pay ang mga guro nila kaso nga walang klase. Kaya marami tayong mga guro sa private schools na naapektuhan ng Covid. So isa po sa mga mungkahi natin ay maipasok ang mga private schools doon sa mga Small Business Wage Subsidy (SBWS) para magbigyan ng tulong direkta yung mga guro at mga non-teaching personnel. Ang importante ngayon makakuha sila ng onting subsidiya para pangtawid ho nila habang wala pong pasok. Yun po ang isang mungkahi natin sa Department of Finance dahil nakita ko yung listahan ng mga sektor na kasama doon hindi ho kasama ang private education pero kung titignan natin yung sa presentation ng NEDA pangalawa sa pinakamabigat na tinamaan ang private education at pangapat sa pinakamaraming tao nawalan ng tao ang private education kaya dapat ho mabigyan sila ng tulong.

Pagdating naman sa tuition fee wala akong nakikitang dahilan na magtaas ng tuition fee. Sabi nga ng mga magulang babaan kaya hindi ho tayo sangayon sa pagtaas ng tuition fee. Ito, both sa private and public schools dahil nga sa ganitong panahon unang-una maraming tao ang naghihirap, pangalawa wala naman ho silang mabigat na gastusin kasi wala ngang pasok.

Q: Walang pasok, hindi gagamitin yung mga facilities nila, hindi rin mangangailangan ng maraming tao sa paraalan dahil karamihan sa mga estudyante nasa bahay para i-accommodate yung distance learning diba. So tama yung sinabi mo walang dahilan for a tuition fee increase maging sa pribado o pampubliko.

SEN WIN: To be honest wala naman akong naririnig rin na may balak na magtaas tuition fee. Marami akong narinig na bababa pa, 10 percent, 15 percent kumbaga yung natipid nila sa pgabayad ng kuryente ibinigay na lang sa mga magulang para makabili ng laptop, makabili ng tablet at iba pang mga gadgets.

Pagbubuwis sa online sellers

Q: Bilang Vice-Chairman naman ng Senate Committee on Economic Affairs, ang pinaguusapan din ngayon ang plano ng Deparment of Finance at BIR na buwisan ang mga online sellers at sabi mo nga napaka-insensitive itong plano na ito ng BIR at maging ng DOF?

SEN WIN: Ito ay talagang para sakin height ng insensitivity dahil marami tayong mga kababayan, ako personally marami akong kilalang mga kaibigan dahil nga nawalan sila ng trabaho o no work, no pay sila nagumpisa sila ng mga maliliit lang na online selling. Maraming naging baker, maraming nag-aral magluto. Ngayon sa Youtube lalabas lahat ng mga videos kung saan tuturuan ka mag-baking o mag-luto. Itong mga natutunan nila ginawa nilang maliit na negosyo, cottage industry na ginagamit nila sa pagbebenta para makalikom ng onting pera pondo para sa kanilang pang araw-araw na gastusin. Kaya itong pandemya na ito nagbigay rin ng oportunidad sa maliliit na negosyante na ngayon nagbebenta online. At hindi lang yun pati yung mga nagdi-deliver, napakalaking tulong din sa kanila, yung Lalamove, yung mga Grab naging negosyo ho nila to. Ang aking punto lang kapag umpishan nating buwisan ito hindi lang po yung mga nagbebenta ang madidismaya at magbabawas ng pagbebenta kung hindi yung mga delivery boy mawawalan rin po ng hanapbuhay. Ang pagbubuwis timing yan eh, hindi po bubuwisan ang isang bansa kung naghihirap at naguumpisa pa lang umangat. Antayin natin maging stable yung situation atsaka pagisipan natin to. Pero sa ngayon hindi maganda yung timing at lumalabas na insensitive ang BIR sa nararamdaman ng ating mga kababayan.

Q: Totoo ba Senator Win yung paliwanag mo na mas magastos sa panig ng BIR na buwisan itong mga maliliit na online sellers, paano mangayari yun?

SEN WIN: Maliliit lang na mga negosyante to so hahanapin mo sila, ire-register mo sila at unang-una yung administrative yung tinatawag nating administrative portion ng pagbubuwis ay baka mas magastos pa dahil maliliit nga ho to. Una paano mo malalaman kung tama yung mga binebenta ho nila? Tamang halaga? Pangalawa hahanapin mo sila. Pangatlo iche-check mo pa kung ano yung ibinebenta nila. So yung administrative portion lang napakagastos na baka mas malaki pa yung gagastusin natin para hanapin ho sila kesa sa buwis na malilikom ho natin sa pagbabayad ho nila. Again, para sa akin hindi ho tama yun timing at para sa akin insensitive yung ginagawa ho natin dahil nakikita naman natin, marami sating mga kababayan ito na lang yung ginagawa nila para makalikom ng pondo.

Q: Gumawa ng paraan para kumita habang naka lockdown hindi ba Senator Win?

SEN WIN: Correct at dahil nga napakahirap na pumunta pa sa mall at magbenta ho doon, mas maganda na yung ganitong option online para kahit papano eh nakakakuha ho tayo ng maliit na kita para sa pang araw-araw na pamumuhay. At hindi lang ho yung mga expert sa online, ito ay kumakalat na sa lahat. Yun ang kagandahan dahil may mga kababyan tayo na natuto magnegosyo at natuto maging entrepreneurs at yan po ang maganda na lahat tayo ay may kakayahan na kumita sa ating sarili.

Q: Baka meron ka pang gusto iparating pa at idagdag sa ating mga natalakay Senator Win para po sa ating mga kababayan, nasayo ang pagkakaton.

SEN WIN: Sa mga kababayan natin tandaan ho natin nasa kamay na natin paano protektahan ang ating sarili. Importante po na gawin natin yung mga simpleng bagay para maprotektahan natin ang ating pamilya, magsuot ng mask, maghugas ng kamay. Huwag pupunta sa matataong lugar dahil nakita namin diyan talaga nagkakahawaan sa matataong lugar kaya maganda kung wala tayong importanteng gagawin manatili lang tayo sa ating mga tahanan.