Press Release
July 25, 2020

Transcript of Interview of Senate President Vicente C. Sotto III with Raoul Esperas and Cely Bueno of DWIZ

Q: Balik na sa session sa Lunes pero bago yung resumption, parang ilan pa yung natuklasan o nadiskubre na iregularidad o kontrobersiya na parang sa inyo po nagtitiwala na iparating ito para maisiwalat sa publiko, like itong pagkamatay ng mga high profile inmates na hindi nairereport sa DOJ, at pangalawa ay itong panibago na namang kaso at mismanagement sa PhilHealth. Pag nagbalik ang session, ito ba ay parehong bibigyan ng priority ng Senate ang imbestigasyon sa issue na mga ito?

SP Sotto: Kailangan talagang bigyan ng priority kaya lang ikinalulungkot ko na kung kalian nababalot sa pandemya ang buong bansa, at saka hindi lang bansa, buong mundo, at saka lumalabas itong mga issues na ito. Hindi natin pwedeng isang-tabi, hindi pwede yung sinasabi ng iba na hindi, pandemic muna ang asikasuhin. Paano ang gagawin natin dahil may mga krimen na nangyayari o may mga kababalaghan na nangyayari, dahil may pandemic hindi na natin muna aasikasuhin at yun munang pandemic ang asikasuhin natin? Hindi, di ba? Kaya ako ay nalulungkot na ngayon lumilitaw lahat yan pero hindi maiiwasan na hindi tingnan at hindi lang imbestigahan, kungdi kung ano ang nararapat gawin ng gobyerno, ay dapat gawin sa mga kontrobersiyang ito.

Q: Doon sa issue ng mga namatay allegedly sa COVID-19 na high profile inmates, Blue Ribbon or justice committee ang hahawak pero pag dating po dito sa issue sa PhilHealth, ang gusto ho yata ay mag convene kayo as Committee of the Whole, tama po ba?

SP Sotto: Yun ang nasa isip kasalukuyan kasi medyo masalimuot masyado yung problema at saka ika nga kung ba isang committee lang, for example yung Committee on Health or yung committee ng Blue Ribbon na masyadong punong-puno na yung kamay ang hahawak eh baka hindi lumabas lahat ang dapat lumabas at hindi makapag participate lahat ng mga ibang committee. So kung dito yung involvement ay iba-ibang committees ang nakapaloob, mas mabuting Committee of the Whole na nga at kung ano yung tatalakayin, let's say kung issue on health, dapat yung chairman ng health ang mag preside, eh di ganoon, parang nung ginawa namin dati. O kaya kung issue naman ng anomalya, eh di yung chairman ng Blue Ribbon ang mag pre-preside, pwedeng ganoon, pero lahat ng dapat talakayin na nakapaloob sa iba't-ibang committee katulad ng nung nagkaroon ng Committee of the Whole. Lahat ng committee involved eh. Yung Committee on Ethics lang ang hindi involved doon sa problemang yun, kaya ginawang Committee of the Whole. Ito, mukhang ganoon ang sitwasyon at saka karamihan ng mga nakausap kong kasama namin, sa pamumuno ni Sen. Lacson, eh mukhang kailangan ganoon kalawak ang maging imbestigasyon nung sa PhilHealth. Hindi yung sa NBP, specific yun, pwedeng justice at saka Blue Ribbon ang humandle noon, walang problema doon. Yung sa PhilHealth, kasi medyo laganap yung issue.

Q: Kapag imbestigasyon tungkol sa ganitong mga controversy, ano po ito, magiging via teleconference or medyo mahirap po na face to face yung mga resource persons sa ganitong klase ng kontrobersiya.

SP Sotto: As much as possible dapat face to face yung mga, physically preset yung mga ika nga ay starring role doon sa hearing. Yung iba, at saka lalo na yung mga senador, pwedeng magparticipate through teleconferencing. Nagawa naman natin yun nung nakaraan, ganoon na, merong physically present, merong hindi.

Q: Eh kasi di ba halimbawa (unclear) yung mga issue kung evasive sumagot yung mga witness or yung mga resource persons, pinapa-contempt so ipapa-aresto, paano kung via teleconference, parang mahirap pong gawin yun.

SP Sotto: Oo nga, medyo mahirap gawin yun at saka well, meron tayong mga pamamaraan para maituwid yun. Sila din, kung nasa teleconference lang sila tapos medyo paiwas-iwas sila, kung anu-ano pa, eh meron kaming mga pamamaraan pwedeng gawin para ika nga ay mapilitan silang magsabi ng totoo, or sumabit sila dahil hindi naman porke nasa teleconference ka, hindi ka pwedeng i-contempt.

Q: Dito sa issue ng PhilHealth, ito bang nagresign na si Anti-Fraud Legal Officer Thorrsson Montes Keith handa itong magtestify para patunayan yung kanyang allegation, kasi sinabihan po siya ni PhilHealth President and CEO Ricardo Morales na ito daw ay parang benggatibo, nag-aaply daw kasi sa isang position na hindi naman siya qualified?

SP Sotto: Okay, ganito. Una, sasagutin ko muna yung tanong mo kung magtetestify. Oo, alam ko magtetestify sila. As a matter of fact, marami pa akong alam na magtetestify. May mga kausap yung ibang katulad ni Sen. Lacson na nakahanda na magtestify tungkol dito sa mga ito. Para maliwanagan natin, ano? Ngayon. Yung issue na ito ay benggatibo kaya ganyan ang sinasabi, ang tanong doon, totoo ba yung sinasabi o hindi, hindi yung benggatibo. Ano kung benggatibo eh nagsabi ng totoo, pinagsiwalat, hindi excuse yun. Huwag mong gagamiting excuse yung eh kasi ano lang yan, kasi hindi namin napagbigyan kaya nagsasabi ng ganyan. Ang tanong, ano yung sinasabi, totoo ba o hindi? Yun ang sagutin mo. Hindi yun ay benggatibo yan, hindi. Mukhang hindi magandang sagot yan dahil ang sagot mo diyan parang nangyayari, sabi nga sa (unclear), mukhang guilty.

Q: Pagka ganoon ang sagot ano?

SP Sotto: Oo. Ganyang ganyan yung kay Chavit nung araw, di ba? Naalala ninyo, (unclear) ang sagot ay hindi, kasi masamang tao yan eh, ay hindi, kasi may ginawang masama yan. Ang tanong, oo, sige ipagpalagay mo ng masama yung tao na yun, masama ang ugali nung tao na yun, ang tanong, totoo ba yung sinasabi o hindi? Yun ang tanong.

Q: So malaking challenge ito kay Anti-Fraud Legal Officer Thorrsson Montes Keith na isustain niya at patunayan yung kanyang mga inerereklamo na nangyayaring katiwalian dito sa PhilHealth?

SP Sotto: Oo, siguro at kailangan ituwid niya yung mga kasagutan sa mga tinatanong dahil medyo iba-iba ang naririnig kong sagot.

Q: Bukod po pala sa kanya, marami pang ibang gustong magtestify?

SP Sotto: Oo. Kung hindi ako nagkakamali, at least three.

Q: Mga opisyal din?

SP Sotto: Oo, mga opisyal.

Q: Parang binabanggit ni Sen. Bong Go, nandoon siya sa meeting kung saan nagkaroon ng sigawan, pero parang binabanggit niya, Miyerkoles nangyari. Miyerkoles o Huwebes nangyari?

SP Sotto: Hindi ko alam yun. Basta whatever it is, yung Zoom meeting nila na yun na parang naging bull session, nakaharap si Sec. Roque at nakaharap din si Gen. Morales, nakaharap sila, pero ang sinasabi hindi raw nakaharap, hindi, nakaharap. Ewan ko. Pati si Sec. Duque yata nagmomonitor din noon.

Q: Hindi po ba si Sec. Duque ay ex-officio officer ng PhilHealth, di ba? So kung ano man yung mga nangyayari dito sa PhilHealth, isa siya sa dapat pong hingan ng paliwanag?

SP Sotto: Isa siya sa makakatulong para maliwanagan diyan sa issue na yan. Yun ang sabihin natin, ganoon ang gusto kong sabihin, huwag nating sabihin na ika nga ay may mga sabit sila, wala akong sinasabi munang ganoon. Tingnan muna natin kung ano ang kalalabasan nitong mga ito sapagkat Napakadaming alegasyon against certain issues and certain offices and certain regions and certain officers of the PhilHealth, napakadami. Ang tanong diyan, asan na ang mga resulta nung mga imbestigasyon ninyo? Nasaan na ba? Hindi ko na maisa-isa yun ngayon, pero lahat, katatanggap ko lang nung lahat nung nakikitang mga kontrobersiyang nangyari sa PhilHealth.

Q: Anong sample po?

SP Sotto: Hindi ko nga matandaan lahat, pero matindi yung ano, matindi yung, kung makapaghintay kayo, bubuksan ko yung ano ko.

Q: Paulit-ulit na imbestigasyon, nagpapalit na ng mga opisyales sa PhilHealth, bakit hindi pa rin matigil ang issue ng katiwalian, mismanagement? Ano ito, sa Sistema na meron? Dapat na bang i-overhaul ang PhilHealth?

SP Sotto: Matindi talaga, matindi talaga ang problema diyan sa PhilHealth, tingin ko. Masyadong matindi. Ano, sa sobrang lawak ng papel, sa sobrang laki ng perang hawak, for example, yung ano, hindi ko na babanggitin specific na lugar, ito yung mga narinig ko pa lang. Merong isang area at hospital na merong isa ang COVID-19 patient, iisa. Maraming ibang hospital nanghihingi ng tulong sa PhilHealth na dapat bayaran na kaagad sila sapagkat ganyan-ganyan, hindi pa nabibigyan ng pera ay kung mabigyan man, kaunti. Pero yung isa, dalawa na lugar, dalawang lugar ito na ang COVID-19 patient isa lang, yung isa binigyan ng P200 million, yung isa binigyan ng P138 million. Ano ang tanong ko doon, ano ang ibig sabihin noon? Bakit basta papaboran?

Q: So may palakasan?

SP Sotto: Matindi, mababaw yun, mababaw yung may palakasan, o yung may pinapaboran, mababaw yan.

Q: May sindikato?

SP Sotto: May kumikita, ganoon ka-obvious yun, di ba? Iisa ang COVID-19 patient, bibigyan mo ng P200 million? Yung hospital na Napakadaming COVID-19 patients at dapat mabayaran, wala kayong binibigay, kung magbigay man kayo, barya. Tama ba yun?

Q: Ganoon na katindi yung problema?

SP Sotto: Oo, matindi.

Q: Kung ganitong may bangayan sa loob ng PhilHealth, paano makakaasa ang publiko na patuloy silang makakakuha ng kaukulang serbisyo nila sa PhilHealth?

SP Sotto: Una sa lahat, siguro blessing in disguise na nagkakaroon ng bangayan kasi sa pagkaroon ng bangayan doon lumalabas lahat ng baho, eh walang naitatagong baho, di ba? (Unclear) nangyayari sa atin yan, pero hindi ibig sabihin niyan na dapat...kasi, hindi lahat ng tao sa PhilHealth ... napakaraming matitinong tao nandoon. Maraming tao doong kayang ipagpatuloy ang trabaho at dapat gawin. Ang importante lang, lumabas diyan kung sino ang mga loko. (Unclear) mapagtatanggal at ng mapalitan at dapat makasuhan kung ano ang dapat maikaso sa kanila.

Q: Sa tingin ninyo ba may pangangailangan para sa sino mang mga opisyal ng PhilHealth na nasangkot dito sa panibagong issue na mag leave muna habang isasagawa yung imbestigasyon kasi pinaimbestigahan na rin ito ng Malacanang, ni Pangulong Duterte.

SP Sotto: Ganoon kaagad yung mga may delikadeza, hindi mo na kailangang sabihan ng mag leave. Iimbestigahan ka, ikaw ay ika nga ay alam mong inosente ka, at gusto mong bigyan sila ng free hand na mag imbestiga, ay tama yun, mag leave ka, di ba? Delikadeza ang tawag doon. Teka muna, (unclear) sige imbestigahan ninyo tingnan ninyo kung nagsisinungaling ako or mali ako o hindi, di ba?

Q: Para mas lalong makakilos kung sino man yung iniimbestiga.

SP Sotto: Correct, yun ang style na maganda. Naalala mo nung 1997, bina-clack propaganda ako nung araw. Ano ang ginawa ko? Ako ang nag privilege speech, sinabi ko sa Senate, gumawa ang Senate ng committee, imbestigahan ninyo ako, pero imbestigahan ninyo rin yung mga nang bibintang sa akin, sabi ko. Eh kasi alam kong puro katarantaduhan yung ginagawa, sinasabi (unclear) ko pang tumakbong vice president nung 1998 kaya tinitira ako. Pagkatapos, ano ang lumabas pagdating nung committee report ni Chief Justice Celing Fernan na head ng Senate committee, sinasabi mali lahat yung bintang sa akin, di ba? (Unclear) binigay ko kaagad, o kayo imbestigahan, ako ang ad hoc committee on illegal drugs noon, remember. Nag inhibit kaagad ako, tapos sabi ko imbestigahan yan. Ganoon, kung may delikadeza, ganoon dapat ang style.

Q: Malinis ang konsiyensiya, di ba?

SP Sotto: Correct. Tama ka, kung malinis ang konsiyensiya mo, tama yun, ganoon ang style.

Q: Wala kayong nakikita na necessity para i-overhaul nga itong PhilHealth dahil Paulit-ulit na lang itong problema?

SP Sotto: Siguro talagang hindi lang overhaul. Kailangan talaga, hindi naman pwede kasing overhaul mo yung kabuuan sapagkat sabi ko nga sa iyo, maraming matitino. Marami namang umaandar na matitinong opisina, yung departamento ng PhilHealth eh. Meron lang mga talagang bad eggs, ung mga bad eggs ang dapat hanapin.

Q: So sa Monday, SONA ni Presidente, so talagang 100 percent sure na po na sa siya magdedeliver ng kanyang SONA?

SP Sotto: Hindi, yun ang option 1 as of now. Walang advisory, yun ang mangyayari. Pag nagkaroon ng pagbabago, one day before, magbibigay ng advisory and there are two or three other options. The other options is one, sa Malacanang gawin, sa Rizal(?) Hall, kaming dalawa ni Speaker, papupuntahin. The other option is sa Malacanang ang Presidente, sa Batasan si Speaker, sa Senate ako, kasama yung mga senador, that is the other option. Pero yung mga yun ay option lang, just in case pero pag hindi nagbibigay ng advisory, ang original option would be Batasan.

Q: Pero bukas yata isa-swab test na daw si Presidente.

SP Sotto: Oo, at saka yung ibang mga magpaparticipate dapat na mga tao na mga kasama doon sa nabibilang na maaring nasa paligid ng Batasan or pupunta sa Batasan. Lahat yun, naka schedule yun bukas. Kaming mga senador, naka schedule Monday, umaga. Lahat ng gustong, lahat ng aattend sa Batasan, may schedule kami ulit ng swab testing or PCR testing sa Monday.

Q: So dapat maaga pala kayo dahl maraming dadaanang protocol?

SP Sotto: Oo, ang daming protocol. Sa hapon din may session pa kami ng alas diyes.

Q: Can you say na parang crucial itong ihahayag ng Presidente na SONA considering yung situation natin ngayon na meron tayong COVID-19 pandemic, maraming pangamba yung publiko, maraming nararamdaman na uncertainties. Dito ba nakasalalay kung maiibsan ba yung mga ganitong nararamdaman na uncertainty sa pangamba ng publiko?

SP Sotto: Oo, tingin ko napakahalaga ng mga bibitawan ni Presidente na mga kataga diyan sapagkat our assurance is kasi yung mga pangamba, makakabawas ng pangamba ng mga kababayan natin kung magaganda at makikita natin na dokumentado yung mga babanggitin ng Presidente, at kung ano ang mga plano, ano ang mga programa na darating ... o yung mga plano nitong mga nakaraang buwan ay nagampanan. Makikita natin yun, so syempre malaking bagay sa publiko yun at saka sa atin na maibsan sabi mo nga ang pangamba.

Q: So ang House mukhang nahimasmasan na, nagsabi na hindi na nila tatalakayin ang Cha-Cha sa pagbubukas ng session dahil nga may kinakaharap pa, ang pandemya. Ipagpapaliban daw muna nila, baka daw next year na lang nila talakayin yung Cha-Cha.

SP Sotto: Okay lang, sa amin ay hindi naman ako kailangang magkomentaryo doon dahil wala naman sa kamay namin yun, nasa kanila yun, pero maganda na rin yung unahin muna natin yung tungkol sa pandemya at saka sa ekonomiya. Magandang plano yun. I am sure hindi plano ni Speaker yun, siguro plano ng mga ibang mga member ng House, idea nila yun. Syempre si Speaker will have to listen to them and then siguro ito yung parang nakita niyang mas magandang solusyon, na huwag na muna, unahin muna natin itong ekonomiya at saka yung pandemya bago natin pagusapan.

Q: Pero kung next year, bisperas na yun ng pagtatapos ng termino ng Duterte administration. Historically, magtatagumpay pa ba ang Cha-Cha pag tapos na yung liderato?

SP Sotto: Usually, medyo mahihirapan yan pagka ganoon pero kung ako, sa akin, pagka ginawa nila yun at tinuloy natin yun, pag iisipan ko na mag inhibit. Baka hindi ako makialam.

Q: Bakit po?

SP Sotto: Kasi last termino ko 2022. Matatapos na ako ng 2022, pag nagkaroon ng Cha-Chang ganyan, bago yan baka bigla kaming maextend, ayaw ko namang ako ay kasama doon sa sabing iextend kami.

Q: Sabihin personal na interest ang...

SP Sotto: Oo, eh syempre was ka sa ganoon, mahirap na. Unless pilitin ako na mag preside lang or something like that, pero hindi ako magpaparticipate. Mag iinhibit ako sapagkat mamaya yung paguusapan magiging beneficiary ako, pangit.

Q: Bakit ayaw ninyo bang maextend kayo?

SP Sotto: Sabi ng constitution, naka-apat na ako. Naka apat na anim na taon na ako. Ako na yung pinaka mahaba, pinaka matanda at pinaka matagal, 1992 pa ako. Yung bang kasama ko, 1995 nung pumasok sa Senate.

Q: Palagay ko ayaw ka ng payagan ni Tita Helen.

SP Sotto: Although hindi naman siguro ganoon kasi medyo meron akong magandang ugali na pag hindi rin lang naman sa trabaho at saka sa ika nga ay exercise, ako ay nasa bahay lang lalo na sa gabi. Hindi ako naglalalabas sa gabi, bihira. Bihira yung politikong katulad ko na hindi lumalabas sa gabi. Nakaugalian ko na yan, vice-mayor pa ako, nakaugalian ko na yan. Kasi nung araw, nung vice-mayor ako, ako yung head ng Quezon City anti-drug abuse council, ang dami naming kaaway. Yung mga drug lord nung araw, gusto akong patayin.

Q: Hindi kayo matiyempuhan.

SP Sotto: Oo, hindi nila ako matityempuhan.

Q: Pag balik ng session sa Monday, wala namang pagbabago sa mga committee chairmanship?

SP Sotto: Wala naman. Wala namang ... hindi napaguusapan. Nagtataka nga ako, merong tsumi-tsismis tungkol diyan, na meron daw gustong magpalitan, gustong palitan, wala naman akong alam na ganoon. Sabi ko nga ako yung Senate President, bakit hindi ko alam yan? Mabuti pa kayo. Nung tinatanong ako ng media, sabi ko ano ang tingin (unclear) tungkol sa ... ika ko ang tanungin ninyo yung mga rumor mongers, huwag ako, hindi ko alam yan.

Q: Kahit na sa pagbalik ng session, via teleconference pa rin, magiging hybrid pa rin, inaassure ninyo na magiging productive pa rin talaga ang Senate?

SP Sotto: Oo, yes. Lalo na yung mga committees, mas naging productive kasi hindi kailangang pumunta sa Senado na, kay amas matindi ang output ng mga committees ngayon. I will not be surprised if the first few days of the second regular session of the 18th Congress there would be many committee reports that will be presented by the members of the Senate. Ayos yun, palagay ko ... kaya nga as long as there is a national emergency, yung nasa rules namin, pwede pa rin yung teleconferencing.

News Latest News Feed